ยาจีน มีประวัติศาสตร์ยาวนานมากกว่า 1000 ปี เริ่มต้นจากสมุนไพรจีน ส่วนใหญ่จะมาจากพืช (ราก ลำต้น ใบ ผล) ส่วนประกอบแร่ธาตุ
เนื่องจากสมุนไพรจีนส่วนใหญ่มาจากพืช จึงเรียกว่ายาสมุนไพรจีน จากการวิจัยเป็นเวลาหลายพันปี พบว่ามียาแผนจีนประมาณกว่า 5000 ชนิด และ เป็นที่มาของตำรับยามากมายที่เกิดจากการผสานสมุนไพรจีนต่างๆเข้าด้วยกัน
การรักษาด้วยยาจีน คือ การนำสมุนไพรซึ่งส่วนใหญ่เป็นสมุนไพรจีนจากประเทศจีนมาปรุงเป็นยารักษาโรค โดยสกัดเอาส่วนผสมที่มีสรรพคุณในการบำบัดอาการที่ต้องการรักษาออกมาจากสมุนไพรชนิดต่างๆที่มีอยู่ตามธรรมชาติ แล้วนำมาผสมกัน ใช้ชงดื่มเป็นยาต้ม หรือ ยาผง ยาเม็ด ยาจีนบางตำรับประกอบด้วยสมุนไพรกว่า 10 ชนิด
ประเทศจีนเป็นต้นกำเนิดของยาสมุนไพรจีน ซึ่งยาสมุนไพรจีนเป็นเอกลักษณ์เฉพาะของแพทย์แผนจีนที่ใช้ในการป้องกันและรักษาโรคมานาน และยังเป็นจุดเด่นที่ทำให้ยาสมุนไพรจีนแตกต่างจากยาชนิดอื่นๆ ตามหลักทฤษฎีการแพทย์แผนจีนได้แบ่งลักษณะเฉพาะของยาสมุนไพรจีนว่า มีสี่ฤทธิ์และห้ารสชาติ
สี่ฤทธิ์ หมายถึง ลักษณะธรรมชาติทั้งสี่ของยา คือเย็น / ร้อน / อบอุ่น และเย็น
ห้ารสชาติ หมายถึง ความเผ็ด / ความเปรี้ยว / ความหวาน / ความขม และความเค็มของยา
ยาสมุนไพรจีนมีฤทธิ์และรสชาติที่แตกต่างกัน ผลการรักษาจึงแตกต่างกันด้วย แพทย์ผู้ทำการรักษาจะรักษาโรคตามลักษณะของยา เช่นยาแก้ไข้ยาแก้หวัดเป็นต้น การใช้ยาสมุนไพรจีนจะแตกต่างกันไปตามสภาวะของผู้ป่วยที่แตกต่างกันแต่ละคนซึ่งเป็นลักษณะเฉพาะของยาสมุนไพรจีน
"เมื่อเราป่วยหมายความว่าร่างกายของเราผิดปกติ เมื่อแพทย์แผนจีนรักษานอกจากจะรักษาอาการแล้ว ยังต้องปรับสมดุลร่างกายทั้งหมดเพื่อให้โรคหายขาด นี่คือลักษณะเฉพาะของแพทย์แผนจีนซึ่งแตกต่างจากวิธีรักษาอื่นๆ"
จุดเด่นของยาจีน คือ ผู้ที่ป่วยโรคเดียวกัน หรือ มีอาการเหมือนกัน อาจได้รับการจ่ายยาต่างตำรับกัน ทั้งนี้ เพราะแพทย์จีนผู้ทำการรักษาจะวิเคราะห์สภาพร่างกายและอาการของผู้ป่วยอย่างละเอียด เพื่อระบุกลุ่มอาการของโรคตามสภาพร่างกายและอาการของผู้ป่วยก่อน ยาจีนเป็นวิธีบำบัดโรควิธีหลักสำคัญของการแพทย์แผนจีน การที่จะใช้ยาจีนบำบัดรักษาโรคได้อย่างมีประสิทธิผลนั้น แพทย์จีนจะต้องรู้ลักษณะโครงสร้างของโรค จึงจะจัดตำรับยาจีนที่เหมาะสมกับอาการของโรคและภาวะร่างกายของผู้ป่วยเป็นคนๆไป แม้ว่าคนป่วยจะมีอาการเหมือนกัน แต่ยาจีนจะแสดงผลต่างกันไปในแต่ละคน หลักสำคัญในการเลือกตำรับยาจีนให้เหมาะกับผู้ป่วยแต่ละคน คือการวินิจฉัย วิเคราะห์ว่าอาการป่วยนั้นเกิดจากสาเหตุพยาธิสภาพภายนอกของโรคที่แสดงปฏิกิริยารุนแรง หรือ เกิดจากประสิทธิภาพการทำงานของร่างกายส่วนใดส่วนหนึ่งพร่อง ถดถอย
สมุนไพรจีนแต่ละชนิดที่ผสมอยู่ในยาจีนนั้นมีบทบาทแตกต่างกันออกไป ในยา 1 ตำรับจะประกอบด้วย
- สมุนไพรที่ทำหน้าที่เป็นตัวหลัก
- สมุนไพรที่เป็นตัวประกอบ
- สมุนไพรที่เป็นตัวควบคุมการทำงานของระบบในร่างกาย
- สมุนไพรที่เป็นตัวยาเสริม ทำหน้าที่ปรับสมดุล
ยาจีน มีหลายประเภททั้ง ยาต้ม ยาผงเคอลี่ ยาเม็ดสำเร็จรูป ยาแต่ละประเภทเหมาะกับผู้ป่วยไม่เหมือนกัน ยาต้ม คือ การนำสมุนไพรแต่ละชนิดที่มีสรรพคุณแตกต่างกันมาต้มเป็นน้ำ ข้อดีคือ ดูดซึมง่าย ออกฤทธิ์เร็ว วิธีการเตรียมง่ายและสะดวก(ต่อผู้จ่ายยา) ข้อเสีย คือ เก็บนานไม่ได้ แถม รสชาติและกลิ่นไม่ดี ยาผงเคอลี่ การนำยาสมุนไพรจีน มาผ่านกรรมวิธีการสกัดแล้วทำให้แห้งอยู่ในรูปแบบผง ที่มีลักษณะเป็นเกล็ด โดยทั่วไปแล้วมีความเข้มข้นกว่ายาต้ม ยาเม็ดสำเร็จรูป ยาเตรียมรูปแบบต่างๆ ที่มีหลากหลาย มีรูปแบบในการรับประทานที่พบเห็นได้ทั่วไป เช่น แคปซูล ยาเม็ดลูกกลอน ยาเม็ดตอก รูปแบบยาใช้ภายนอก ยาผง ยาขี้ผึ้ง ครีม โดยทั่วไปแล้วยาสำเร็จรูปนั้นเหมาะกับโรคเรื้อรัง หรืออาการของโรคไม่รุนแรงมากนัก ใช้ในการรักษาระยะยาว และใช้กับกลุ่มผู้ป่วยทั่วไป ไม่ได้ใช้เฉพาะเจาะจงเหมือนยาต้มหรือยาผง แพทย์จะเป็นผู้พิจารณาเลือกรูปแบบยาให้ตรงกับผู้ป่วย โดยจะพิจารณาจากโรคและความรุนแรง โดยหากเลือกใช้ได้อย่างเหมาะสม ข้อเด่นข้อด้อยของยาแต่ละรูปแบบก็จะให้ผลการรักษาที่ดีเช่นกัน
ปราชญาได้ใช้เทคโนโลยี นำยาต้มตามโรคแต่ละชนิดมาสกัดเป็นแคปซูลให้ทุกคนสามารถรับประทานได้ง่าย ไอ-โคพอต สูตรสำหรับบำรุงปอด
หมายเหตุ สุขภาพดีเริ่มต้นได้ด้วยตัวเอง หากยังใช้ชีวิตแบบ สูบบุหรี่ , กินเหล้า , ทานแต่อาหารไม่มีประโยชน์ ก็คงไม่มียาชนิดไหนบนโลก ที่จะช่วยท่านได้ เพราะฉะนั้น ทุกท่าน ควรทานอาหารให้ครบห้าหมู่ ออกกำลังกายเบาๆวันละ 30 นาที เพื่อสุขภาพที่ดีอย่างยั่งยืนด้วยนะครับ